Khi điều chỉnh xuất hiện tại 100% cổ phiếu ngành chứng khoán – Nhìn rõ tín hiệu mạnh của nhóm ngành mũi nhọn

Những ngày gần đây, tại thị trường chứng khoán Việt Nam, hiện tượng bất ngờ và đáng chú ý đã xuất hiện: toàn bộ cổ phiếu thuộc ngành chứng khoán đã ghi nhận mức giảm trên 10% so với đỉnh năm 2025 — tức là 100% cổ phiếu ngành chứng khoán đang điều chỉnh. Đây là một tín hiệu mạnh mẽ, không chỉ cho thấy sự phân hóa giữa các nhóm cổ phiếu mà còn đặt ra nhiều câu hỏi quan trọng đối với nhà đầu tư: liệu đây chỉ là nhịp điều chỉnh nhỏ, hay dấu hiệu của một giai đoạn khó khăn hơn đối với nhóm ngành vốn được xem là “phong vũ biểu” của thị trường?

Trước hết cần hiểu rõ “điều chỉnh” hay “correction” trong chứng khoán có ý nghĩa gì. Theo định nghĩa, điều chỉnh giá diễn ra khi một cổ phiếu hoặc nhóm cổ phiếu giảm từ khoảng 10% trở lên so với đỉnh, nhưng chưa phải là sự sụt giảm lớn sâu như thị trường con gấu. Việc nhóm cổ phiếu ngành chứng khoán hiện tại giảm hơn 10% trên toàn bộ mã là dấu hiệu rõ ràng: nhóm này đang trải qua nhịp điều chỉnh toàn diện, không chỉ riêng một vài mã.

Ngành chứng khoán thường được xem là “phong vũ biểu” cho diễn biến tâm lý thị trường và dòng vốn. Khi nhóm này giảm mạnh, điều đó có thể báo hiệu rằng nhà đầu tư đang tỏ ra thận trọng hơn, rút lui khỏi các mã có rủi ro cao hoặc có đòn bẩy margin lớn, và nhóm ngành này có thể đối mặt với áp lực lớn hơn so với chỉ số chung. Theo bài viết từ Vietstock, tới ngày 27/10/2025, toàn ngành cổ phiếu chứng khoán trên cả 3 sàn đã giảm trên 10% so với vùng đỉnh năm. Thậm chí có cổ phiếu giảm tới hơn 20%, như MBS, VDS, VIX… và đặc biệt là AAS giảm tới 61% chỉ trong hai tháng.

Tuy nhiên, không phải vì thế mà toàn cảnh trở nên bi quan. Dưới đây là những phân tích chi tiết để nhà đầu tư có thể nhìn rõ hơn và có chiến lược phù hợp.

Nguyên nhân dẫn đến sự điều chỉnh của ngành chứng khoán

Có một số lý do quan trọng khiến nhóm cổ phiếu chứng khoán bị điều chỉnh mạnh:

Áp lực chốt lời và sử dụng margin cao: Nhóm chứng khoán thường tăng mạnh khi thị trường “nóng”, huy động margin nhiều, kì vọng tăng trưởng lớn. Khi đạt đỉnh, áp lực chốt lời lan rộng, margin trở thành rủi ro nếu thị trường quay đầu. Ví dụ, theo ông Nguyễn Thế Minh, Dư nợ margin toàn thị trường quý 3/2025 lập đỉnh nhưng vẫn trong ngưỡng kiểm soát. Khi các mã chứng khoán đã tăng nhanh, bước vào giai đoạn “ăn chắc” nhà đầu tư có thể chốt lời, làm dòng tiền bị rút khỏi nhóm này.

Tâm lý thị trường chuyển hướng “an toàn hơn”: Khi xuất hiện các yếu tố rủi ro vĩ mô (như lãi suất, tỷ giá, dòng vốn ngoại), nhà đầu tư có xu hướng chuyển sang nhóm ngành “chắc chắn hơn” như ngân hàng lớn, tiêu dùng… Theo phân tích, nhóm chứng khoán là một trong những nhạy cảm nhất với thay đổi vĩ mô.

Tăng trưởng đã phản ánh trước và cần nhịp điều chỉnh: Nhiều cổ phiếu chứng khoán tăng nóng trong giai đoạn trước và đã phản ánh phần lớn kì vọng thị trường. Trong bối cảnh đó, thị trường cần một nhịp nghỉ để tích luỹ lại, điều chỉnh mức định giá để có thể tiếp tục tăng bền vững hơn.

Ý nghĩa của việc 100% cổ phiếu ngành chứng khoán điều chỉnh

Việc toàn bộ ngành bị ảnh hưởng có vài điểm đáng chú ý:

• Khi chỉ một vài mã bị điều chỉnh, đó có thể là rủi ro riêng mã hoặc ngành nhỏ. Nhưng khi 100% cổ phiếu ngành bị giảm trên 10% thì đó là hiện tượng quy mô: không chỉ rủi ro riêng lẻ mà có thể là sự chuyển động ngành/nhóm vốn hoá lớn.

• Mặc dù chỉ số chung VN‑Index vẫn chưa giảm hơn 10%, nhưng nhóm chứng khoán đã. Điều này cho thấy sự lệch pha giữa chỉ số chính và nhóm ngành dẫn dắt – một dấu hiệu cần quan sát.

• Nhịp điều chỉnh này có thể là thời điểm để “làm sạch” nhóm cổ phiếu chứng khoán – loại bỏ những công ty yếu, thiếu vững chắc, để các công ty đầu ngành có thể tiếp tục phát triển khi chu kỳ mới bắt đầu.

Tìm hiểu: Điểm chứng khoán là gì?

Chiến lược và lưu ý đối với nhà đầu tư

Đối với nhà đầu tư đang quan tâm hoặc đang sở hữu cổ phiếu ngành chứng khoán, dưới đây là vài hướng chiến lược và lời khuyên:

• Hãy xem đây như cơ hội lọc danh mục, chọn lọc những công ty chứng khoán có nền tảng tốt, vốn khỏe, danh mục margin và tự doanh minh bạch. Nhóm này có khả năng vượt khó và phục hồi tốt hơn khi chu kỳ quay lại.

• Tránh mua đuổi nhóm chứng khoán chỉ vì “giảm nhiều nên rẻ” mà không xem xét yếu tố cơ bản: nếu công ty đang gặp rủi ro lớn (margin cao, nợ lớn, hệ thống yếu) thì có thể giảm thêm.

• Cần theo sát dòng tiền, thanh khoản và thông tin margin: một nhóm ngành vốn phụ thuộc lớn vào margin và môi giới, nên khi dư nợ margin tăng nhanh nhưng thị trường có tín hiệu đảo chiều sẽ là “điểm cảnh báo”. Theo bài viết thì dù dư nợ margin tăng mạnh thì vẫn “còn dư địa mở rộng mà không quá ‘nóng’”.

• Cơ cấu lại danh mục và dành một phần nhỏ cho nhóm này nếu muốn đầu tư – xác định rõ thời điểm mua chứ không vội vàng, ưu tiên các công ty đầu ngành có nhiều “động lực lớn” sắp tới như IPO, nâng hạng thị trường, dịch vụ IB… (theo chuyên gia phân tích)

• Linh hoạt theo dõi biến động thị trường vĩ mô, vì nhóm chứng khoán rất nhạy với những biến số: chính sách tiền tệ, nâng hạng thị trường, dòng vốn ngoại, thanh khoản…

Triển vọng ngành chứng khoán và thời điểm phục hồi

Mặc dù đang ở nhịp điều chỉnh mạnh, nhưng triển vọng của ngành chứng khoán vẫn sáng nếu nhìn ở góc độ trung và dài hạn:

• Nền tảng ngành chưa bị phá vỡ: dư nợ margin tuy tăng nhưng vẫn dưới mức cảnh báo, thanh khoản thị trường vẫn ở mức cao.

• Có các động lực mới như nâng hạng thị trường Việt Nam, dòng vốn ngoại có thể đổ vào. Như ông Bùi Văn Huy – Phó Chủ tịch HĐQT của FIDT – ước tính việc nâng hạng có thể giúp Việt Nam thu hút khoảng 1,3 tỷ USD dòng vốn thụ động.

• Khi nhóm ngành này đã giảm mạnh và bị “xả” phần lớn kỳ vọng, khi dòng tiền quay lại sẽ dễ tạo “bước nhảy” hơn (nhưng cũng tùy vào công ty và bản chất doanh nghiệp).

• Thời điểm phục hồi có thể sẽ là khi thị trường chung ổn định, định giá trở nên hấp dẫn hơn, và dòng tiền bắt đầu quay lại thử nghiệm nhóm ngành – theo bài viết có dấu hiệu “dòng tiền bắt đầu thăm dò” khi một số mã như FTS và ORS chạm giá trần.

Việc 100% cổ phiếu ngành chứng khoán điều chỉnh là một tín hiệu không nên bỏ qua. Đây không đơn giản là sự điều chỉnh nhỏ lẻ, mà có thể là dấu hiệu của một giai đoạn mới – nơi nhóm ngành từng tăng nóng đang được “làm sạch” để chuẩn bị cho chu kỳ tiếp theo. Đối với nhà đầu tư, không nên hoảng sợ nhưng cũng không nên hớ hênh; thay vào đó, cần nhìn vấn đề ở cả hai chiều: rủi ro ngắn hạn và cơ hội trung – dài hạn. Những công ty chứng khoán có nền tảng tốt, quản trị rõ ràng, và tham gia sâu trong các hoạt động IB, môi giới, margin khả thi sẽ là ứng viên sáng hơn khi ngành này hồi phục. Nhà đầu tư nên xác định rõ mức định giá, rủi ro margin, và dòng tiền vào nhóm này trước khi ra quyết định. Nhóm ngành chứng khoán vẫn có thể là “nút bật” của thị trường trong giai đoạn tới, nếu được lựa chọn đúng thời điểm và đúng công ty.